Grond akkerbouw

Grondfaciliteit

Het bij elkaar brengen van vraag en aanbod van (landbouw)grond kan bijdragen aan een toekomstgerichte landbouwsector en een duurzame inrichting van het landelijk gebied. Voor jonge en startende boeren is agrarische grond erg kostbaar. Tegelijkertijd hebben agrarische bedrijven voor een toekomstbestendige bedrijfsvoering dikwijls extra grond nodig. Ook vraagt realisatie van internationale verplichtingen in het landelijk gebied vaak om inzet of aangepast gebruik van grond. Op verschillende manieren wordt vraag en aanbod van grond samengebracht. Denk aan het benutten van de Nationale Grondbank, de inzet van bestaande grondinstrumenten en Rijksgronden en de herwaardering van gronden.

De Nationale Grondbank (NGB) koopt grond die kan dienen als ruillocatie voor boeren die willen verplaatsen. Ook koopt de NGB grond van (stoppende) boeren tegen een marktconforme prijs en kan deze gronden vervolgens beschikbaar stellen voor een gebiedsspecifieke aanpak. De aangekochte grond kan een ander landbouwbedrijf bijvoorbeeld helpen om te verplaatsen, ruilen te extensiveren of om te schakelen.

Vrijwillige kavelruil en Wettelijke herverkaveling zijn beproefde instrumenten voor het bij elkaar brengen van grondvraag en -aanbod. Deze instrumenten zijn bijvoorbeeld geschikt voor agrarische structuurverbetering en ontsnippering – vergroting van huiskavels en betere verkaveling. 

De inzet van Rijksgrond kan bijdragen aan de realisatie van (inter)nationale verplichtingen. Bijvoorbeeld als ruilgrond voor (gedeeltelijke) bedrijfsverplaatsing, of door de grond te verpachten voor aantrekkelijke tarieven. 

Ook herwaardering van gronden kan bijdragen aan de ruimtelijke grondpuzzel. Zo kan bijvoorbeeld grond van de Nationale Grondbank, na herwaardering als gevolg van gebruiksbeperkingen, voor een lagere prijs beschikbaar worden gesteld. Voor herwaardering is het overigens niet altijd nodig dat de overheid de grond in bezit heeft. Herwaardering kan ook door boeren (eigenaren) een vergoeding te geven in ruil voor het vrijwillig overgaan tot gebruiksbeperkingen. De (on)mogelijkheden hiervoor zijn recent in kaart gebracht.