Gebiedscoöperaties

Interventielogica

Gebiedscoöperaties zijn samenwerkingsverbanden van lokale bewoners, ondernemers en andere stakeholders gericht op het realiseren van gebiedsdoelen zoals klimaatadaptatie, energietransitie en verduurzaming van de landbouw. Ze komen voort uit het initiatief en zelf organiserend vermogen van lokale stakeholders. De overheid kan dit initiatief uitlokken door het (wettelijke) kaders te stellen en daarbij de concrete invulling en uitvoering over te laten aan gebiedscoöperaties. Die ontwikkelen en voeren plannen uit waarvoor overheden en/of private partijen geld beschikbaar stellen. Gebiedscoöperaties zien we vooral waar lokaal initiatief en maatwerk nodig is om verandering door te voeren.

Doelen

Een gebiedscoöperatie mobiliseert lokaal initiatief en uitvoeringskracht voor het realiseren van gemeenschappelijke doelen. De samenwerking die ontstaat kan in principe bijdragen aan alle gebiedsgerichte opgaven, afhankelijk van de mate waarin de doelen van de coöperatie hiermee overeenkomen.

Maatregelen

Een gebiedscoöperatie kan zich inzetten om diverse maatregelen te realiseren, zoals:
 
• Onderdelen van groenblauwe dooradering,
• Overgangsgebieden rond N2000-gebieden,
• Realiseren van nieuwe energiewinningsprojecten,
• Realisatie nieuwe natuur (NNN, bossenstrategie),
• Aanpak beekdalen en andere maatregelen in stroomgebiedsbeheerplannen.

Ook kan een gebiedscoöperatie een rol spelen bij het opzetten en uitvoeren van innovatieve 
pilotprojecten in het landelijk gebied. Deze kunnen op termijn resulteren in verduurzaming van de landbouw of ander waterbeheer. 
 

Toelichting

Voordelen van gebiedscoöperaties zijn dat ze samenwerking vergemakkelijken, partijen elkaar sneller vinden en elkaars kracht benutten. Behoeften en belangen worden makkelijker gedeeld. Ook kan er in gezamenlijkheid makkelijker ingeschreven worden op lokale opdrachten van overheden dan bij individuele initiatieven. 

De rol van overheden in relatie tot gebiedscoöperaties kan verschillen. In sommige gevallen neemt een overheidspartij, zoals een provincie of gemeente, actief deel aan een gebiedscoöperatie. Ook zijn er voorbeelden waarbij overheden meer op afstand blijven.
 

Brondocumenten:

Gebiedscoöperatie om de regio te versterken - de Coöperatie Expert (cooperatieexpert.nl)
Home - Gebiedscoörperatie Zuidwest Drenthe (gc-zuidwestdrenthe.nl)
IJsseldelta | IJsseldelta (gcijsseldelta.nl)

Opgave
Klimaat, Natuur, Verduurzaming landbouw, Water & bodem
Type instrument
Instrument samenwerking & organisatie
Doelgroep
Agrariërs, Anders, Grondeigenaren
Looptijd/Openstelling
N.v.t.
Bevoegd gezag
Gemeenten, Provincies, Waterschappen

Financieringsbron:
De gebiedscoöperatie wordt doorgaans in de eerste fase gefinancierd door provinciale en lokale 
overheden, natuurbelangenorganisaties, ondernemers en maatschappelijk organisaties. Ook bedrijven zoals lokale Rabobanken, financieren de eerste fase vaak mee.

Juridische grondslag:
Niet van toepassing