Van vervallen erf naar een “belevenisboerderij”

Gepubliceerd op
In het buitengebied van Malden, op een voormalig agrarisch erf dat jaren buiten gebruik was, bouwden Pierre en Jessica Hopman samen met Fenna Bruijsten, zoals zij het noemen een “belevenisboerderij”: Harm’s Hoeve. Wat eerst bedoeld was als opslaglocatie werd een veehouderij met daarbij een boerderijwinkel, restaurant, zorg, dagbesteding én een stevige band met de gemeenschap.
  • Thema: Multifunctionele landbouw
  • Provincie: Noord-Holland

‘In 2015 kocht ik dit perceel’, vertelt Pierre. ‘Er stonden alleen een oud huis en wat schuren. Het idee was om er een loods voor opslag te plaatsen. Ik werkte in die tijd namelijk als handelaar in bedrijfsbenodigdheden voor agrariërs en zocht een plek voor mijn producten. Maar op een zaterdagmiddag in de tuin bedachten Jessica en ik ineens om er iets heel anders mee te doen.’ Fenna: ‘Ik heb een achtergrond in vrijetijdsmanagement en ben opgegroeid op een varkensboerderij. Ik kende Pierre al van die boerderij en samen bedachten we een plek waar mensen het boerenleven zouden kunnen ervaren en waarmee wij ons inkomen zouden kunnen verdienen.’

De twee schreven zélf hun ondernemingsplan. ‘Zonder adviseurs of accountants,’ zegt Fenna. ‘We wilden alles kunnen verantwoorden en snapten ieder detail van ons plan.’ Na enig onderhandelen vonden ze een bank bereid het plan te financieren en ontwikkelden zij het erf stap voor stap. Dat deden ze met lef. ‘We namen al personeel aan voordat we open waren,’ zegt Pierre. ‘Onze kok heeft nog meegebouwd aan de horecaruimte.’

Harm’s Hoeve begon met een rundveestal voor Blonde d’Aquitaine-vleeskoeien. Al snel kwamen er varkens, kippen, geiten, pony’s en schapen bij. Bezoekers kunnen hier dieren voeren, varkens knuffelen, leren over het boerenleven of gewoon genieten op het terras. In de winkel, die wordt gerund door Pierre’s echtgenote Jessica, worden lokale producten verkocht, waaronder vlees van hun eigen dieren.

Dagbesteding voor mensen met afstand tot de arbeidsmarkt werd een volgende stap. ‘Dat ontstond toevallig, omdat de gemeente ons vroeg om een persoon aan dagbesteding te helpen,’ vertelt Fenna. ‘Nu hebben we zestien deelnemers. Ze doen wat bij hen past: ze werken in de tuin, in de winkel, met de dieren of in de keuken.’

Een van de grootste succesfactoren van het slagen van dit plan is volgens Pierre: ‘Communicatie. Met de gemeente, met klanten en met de buren.’ Toen het openingsweekend chaotisch verliep door massale belangstelling en grote parkeerproblemen, verontschuldigde Pierre zich meteen bij de buren en belde hij maandagochtend de wethouder. ‘We zeiden: dit ging mis, maar het enthousiasme is er. Kunnen we samen verder kijken?’ En dat deden ze. Samen met de gemeente is, in een proces dat enige jaren duurde, binnen de nieuwe Omgevingswet een Omgevingsvergunning verleend waarin vier functies zijn vastgelegd: agrarisch, horeca, recreatie en zorg.

Sowieso zijn Fenna en Pierre blij met de gemeente Heumen. 'De gemeente zag de waarde van wat we deden.’ Fenna en Pierres advies aan collega-agrariërs die de overstap overwegen? ‘Begin alleen als je het serieus neemt. Multifunctionele landbouw is geen bijzaak. Het is een volwaardig bedrijf, waar je veel tijd en energie in moet steken. Bovendien heb je er een stukje creativiteit bij nodig, en ga vooral bij collega’s kijken hoe zij het aanpakken.’ En het advies aan overheden? ‘Geef ruimte aan ondernemers. Ga in gesprek, denk buiten de lijntjes en wees niet bang voor iets nieuws.’

Harm’s Hoeve draait inmiddels goed. Ze ontvangen inmiddels jaarlijks tienduizenden bezoekers. ‘We zijn er trots op,’ zegt Fenna. ‘Het mooiste is misschien wel de verbondenheid’, vult Pierre aan. ‘Dat mensen hier weer ontdekken waar eten vandaan komt. Dat kinderen voor het eerst een kip aaien. En dat we als boerderij midden in de samenleving staan. Precies zoals we het bedoeld hadden.’

Vincent Arts, Wethouder gemeente Heumen
'‘Niet alles kan, je moet een gedegen afweging maken’'

‘Al drie jaar geleden besloten we als coalitie dat we agrariërs die willen overstappen op multifunctionele landbouw daarvoor de ruimte willen geven’, reageert wethouder Vincent Arts. ‘Niet alles kan: we willen niet dat een bestaande boerderij een soort pretpark wordt waar geen dieren meer aan te pas komen. Wat ik bedoel is: ontwikkelingen waarbij nevenactiviteiten hoofdactiviteiten worden, moeten wel goed inpasbaar zijn. Ook moet de locatie kloppen. Het plan van Pierre en Fenna paste goed, was levensvatbaar en borduurt voort op bestaande landbouw. Toch kwamen er een paar uitdagingen op ons pad. Paste het planologisch in het bestemmingsplan en hoe zat het met de infrastructuur, bijvoorbeeld? De parkeerdruk in de buurt nam enorm toe bij de opening van Harm’s Hoeve en daarvoor moesten we samen een oplossing vinden. Gelukkig is dat opgelost met extra parkeerruimte.’

‘De komst van de nieuwe Omgevingswet brengt met zich mee dat we nu in onze gemeente, per gebied omgevingsplannen maken. Daarbij maken we een gedegen afweging in wat we wel en niet wenselijk vinden. Harm’s Hoeve staat in de Teerschesluispolder, een gebied waarin we meer multifunctionele landbouw mogelijk achten. We willen in de buitengebieden van onze gemeente de bestaande landbouw niet hinderen, maar wél bijvoorbeeld initiatieven in de ecologie, natuureducatie, zorgboerderijen en natuurinclusieve landbouw stimuleren. Wat ons betreft, kon het dus. Maar alsnog moet je alert zijn. Zo’n bedrijf moet immers óók de juiste vergunning hebben voor zijn winkel, de horeca én moet voldoen aan de zorgregels rondom dagbesteding.’

Al met al is Vincent zeer te spreken over Harm’s Hoeve. ‘We vonden het als gemeente van meet af aan een mooi plan, dat dan ook vrijwel unaniem werd goedgekeurd. Wij zijn er blij mee, ik denk dat dit een goed voorbeeld is van een succesvol multifunctioneel landbouwbedrijf.’

Kijk op de website van Harms Hoeve.