Veenweide

Dit is een van de drie fictieve gebiedsschetsen waarbij wordt gekeken welke instrumentenmix mogelijk is. De gebiedsschets is gebaseerd op bestaande inhoudelijke problematiek en beleidsopgaven in de veenweide. Het gaat hierbij om de middellange ladder. We beschrijven de verscheidenheid aan instrumenten die ingezet kunnen worden en illustreren hoe je de afweging maakt om tot een bepaalde mix te komen. Uiteraard beïnvloeden de uitgangssituatie en opgaven in een gebied sterk hoe je komt tot een instrumentenmix. Dit voorbeeld is dan ook nadrukkelijk bedoeld als inspiratie en niet als blauwdruk voor het betreffende gebiedstype.

Van gebiedspuzzel tot instrumentenmix

In een fictief veenweidegebied van ongeveer 3500 ha is de laatste decennia sprake van bodemdaling door veenoxidatie en inklinking door lage grondwaterstanden. In het gebied is een groot aantal gangbare melkveehouderijen gevestigd. Midden in het gebied ligt een natuurgebied dat deel uitmaakt van het Natuurnetwerk Nederland en  geen Natura 2000-status heeft. Rondom dit gebied broeden verschillende weidevogels op agrarische gronden die wat lager liggen. Verschillende boeren vrezen dat hun grond te nat zal worden voor agrarische productie bij peilverhoging. Uit keukentafelgesprekken blijkt dat veel melkveehouders interesse hebben kavelruil om hun huiskavel te vergroten. Verder hebben de melkveehouders verschillende toekomstbeelden voor hun bedrijf zoals meer grondgebondenheid, een extensievere bedrijfsvoering of omschakeling richting naar natuurinclusieve landbouw of beëindiging, omdat er geen opvolger is.

De provincie en de gebiedspartijen willen in het gebiedsproces werken aan de volgende opgaven: 

  • Veenoxidatie & bodemdaling remmen
  • De fosfaatbelasting van het oppervlaktewater reduceren
  • Weidevogels in agrarisch gebied behouden
  • Weidevogels in het natuurgebied behouden
  • (Melk)veehouderijen extensiveren
  • Stikstof- en broeikasgasemissies vanuit de landbouw reduceren
  • Een toekomstbestendige landbouw in het gebied

In de onderstaande figuur staan links de maatregelen opgesomd die de provincie en gebiedspartijen overwegen voor de verschillende opgaven in het fictieve veenweidegebied. Rechts staan de instrumenten die voor het realiseren van deze maatregelen ingezet kunnen worden. Voor het realiseren van een maatregel zijn vaak verschillende instrumenten beschikbaar die samen bijdragen aan de opgave. Ook kan een instrument  bijdragen aan verschillende maatregelen. 

Voor het reduceren van stikstof en broeikasemissies op de melkveehouderijbedrijven in dit fictieve veenweidegebied via stalmaatregelen kunnen de instrumenten keukentafelgesprekken en productieve investeringen voor bedrijfsmodernisering worden ingezet. Om de waterkwaliteit te verbeteren moet de afkalving van oevers worden tegengegaan. Hiervoor kunnen de instrumenten niet-productieve investeringen, het Agrarisch Natuur- en Landschapsbeheer en de impulsregeling uit het Deltaplan Agrarisch Waterbeheer.

Benieuwd naar de handreiking? De volledige handreiking Van gebiedspuzzel tot instrumentenmix is op de Werkplaats te lezen . Daarnaast zijn de diverse instrumenten te bekijken in de   instrumentenkoffer

Zeeklei

Dit is een van de drie fictieve gebiedsschetsen waarbij wordt gekeken welke instrumentenmix mogelijk is. De gebiedsschets is gebaseerd op bestaande inhoudelijke problematiek en beleidsopgaven in het zeekleigebied. 

Zeekleilandschap Terschelling

Beekdal

Dit is een van de drie fictieve gebiedsschetsen waarbij wordt gekeken welke instrumentenmix mogelijk is. De gebiedsschets is gebaseerd op bestaande inhoudelijke problematiek en beleidsopgaven in het Beekdal.