Grondverwerving en -verkoop

Interventielogica

Overheden kunnen om meerdere redenen grond verwerven en verkopen, bijvoorbeeld voor het realiseren van nieuwe natuur, de inzet van ruilgrond in een kavelruilproces, Wettelijke herverkaveling of beekherstel. Ook kan verwerving van grond onderdeel zijn van een bredere afspraak met een stoppende of verplaatsende agrarisch ondernemer. Grondverwerving of -verkoop is dus geen doel of maatregel op zich, maar kan het implementeren van andere maatregelen vergemakkelijken. Bij minnelijke (ongedwongen) grondverwerving gaan de koper en de eigenaar in onderhandeling over de aankoop van de grond, veelal op basis van een taxatie door deskundigen. Dit resulteert meestal in een koopovereenkomst. Grond kan ook niet-minnelijk worden verworven via Onteigening

Doelen

Grondverwerving en -verkoop draagt niet direct bij aan het bereiken van de opgaven in het landelijk gebied, maar kan een cruciale tussenstap zijn tot het bereiken van doelen waarvoor grond nodig is zoals uitbreiding van het Natuurnetwerk Nederland, extensivering van de landbouw en bodem- water en klimaatdoelen.

Maatregelen

Eigendom van grond geeft, afgezien van lopende pachtcontracten, aanzienlijke bewegingsvrijheid. De grond kan bijvoorbeeld verkocht worden aan een verplaatsende agrarisch ondernemer of omgezet worden naar natuur (wat in de meeste gevallen wel een financiële afwaardering zal betekenen).

Toelichting

Belangrijk bij dit proces is dat staatssteun wordt voorkomen en er marktconform wordt gehandeld.  Grondverwerving kan op verzoek van de provincies ook door het Rijk plaatsvinden door middel van 
de Nationale Grondbank

Opgave
Klimaat, Natuur, Water & bodem
Type instrument
Grondinstrument
Doelgroep
Grondeigenaren
Looptijd/Openstelling
N.v.t.
Bevoegd gezag
Gemeenten, Provincies, Waterschappen
Uitvoerder instrument
Gemeenten, Het Rijk, Provincies, Waterschappen

Financieringsbron:
Grondverwerving kost voor overheden die met het baten en lasten stelsel werken (los van proces en transactiekosten die fors kunnen oplopen) geen begrotingsgeld; de gronden komen op de balans te staan. Financiering geschiedt binnen hun reguliere treasury proces, waarbij de overheden waar nodig geld lenen om hun uitgaven van te kunnen betalen; de daaruit volgende rentelasten vallen wel in hun begroting. Pas als de grond om een of andere reden afgewaardeerd dient te worden is er sprake van direct grond gerelateerde kosten (zie functiewijziging & afwaardering grond).

Juridische grondslag:
Niet van toepassing